Δυσκοιλιότητα

Δυσκοιλιότητα στην εγκυμοσύνη

Κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης εκκρίνονται περσότερες από 30 διαφορετικές ορμόνες. Μερικές από αυτές εμφανίζονται μόνο στη διάρκεια της κύησης, ενώ άλλες προϋπάρχουν και απλώς αυξάνεται η έκκριση τους κατά τη διάρκεια αυτής.
Η προγεστερόνη αποτελεί μια από τις αυτές τις ορμόνες που προκαλούν σημαντικές επιδράσεις στο σώμα της γυναίκας. Κύρια δράση της είναι η χαλάρωση των μυών της μήτρας, ώστε αυτή να μπορεί να μεγαλώνει καθώς αναπτύσσεται το έμβρυο. Η χαλάρωση των λείων μυϊκών ινών του γαστρεντερικού σωλήνα μειώνει την κινητικότητα του εντέρου, παρέχοντας έτσι περισσότερο χρόνο για την απορρόφηση των θρεπτικών συστατικών. Από την άλλη πλευρά όμως, η μειωμένη κινητικότητα του εντέρου είναι μια αιτία εμφάνισης δυσκοιλιότητας κατά την εγκυμοσύνη.
Άλλη αιτία εμφάνισης της δυσκοιλιότητας κατά τη διάρκεια της κύησης, αποτελεί η λήψη υψηλών δόσεων συμπληρωμάτων σιδήρου. Σε αυτή την περίπτωση, όταν τα συμπτώματα είναι ιδιαίτερα δυσάρεστα, κρίνεται φρόνιμο να ενημερωθεί ο γυναικολόγος της μέλλουσας μητέρας, ώστε να γίνει κάποια τροποποίηση στη λαμβανόμενη δόση του εν λόγω συμπληρώματος ( μόνο κατόπιν ιατρικής οδηγίας).
Η δυσκοιλιότητα εμφανίζεται συνήθως με την έναρξη του 2ου τριμήνου κύησης, ακόμη και σε γυναίκες που δεν παρουσίαζαν στο παρελθόν κάποιο αντίστοιχο πρόβλημα.
Σε αυτές τις περιπτώσεις, προτείνουμε στην έγκυο να εμπλουτίσει την ημερήσια διατροφή της σε φυτικές ίνες, να αυξήσει τη λήψη υγρών και να ακολουθήσει μια ήπιας μορφή άσκηση.
Ειδικότερα, οι φυτικές ίνες, κυρίως οι αδιάλυτες, συμβάλλουν στην πρόληψη της δυσκοιλιότητας, αυξάνοντας το βάρος των κοπράνων και μειώνοντας τον χρόνο διέλευσής τους από το γαστρεντερικό σωλήνα. Το αποτέλεσμα αυτό ενισχύεται εάν η λήψη φυτικών ινών συνοδεύεται και από αυξημένη κατανάλωση νερού. Τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες είναι:

τα φρούτα και κυρίως τα αποξηραμένα (δαμάσκηνα, σύκα, χουρμάδες, σταφίδες), βατόμουρα, καρπούζι, ακτινίδια,

τα λαχανικά και ιδιαίτερα τα πράσινα (μπρόκολο, χόρτα, μαρούλι, ρόκα, σπανάκι),
δημητριακά ολικής άλεσης
ψωμί ή φρυγανιές ολικής άλεσης ή σίκαλης ή πολύσπορα,
ζυμαρικά ολικής άλεσης ή σίκαλης
ρύζι καστανό.

Συνιστάται να ακολουθείται μια ισορροπημένη υγιεινή διατροφή η οποία να περιλαμβάνει τακτικά γεύματα καθώς και την ημερήσια κατανάλωση των παραπάνω τροφών. Υπάρχουν όμως περιπτώσεις σοβαρής δυσκοιλιότητας, που η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών μπορεί επιδεινώσει τα συμπτώματα και να προκαλέσει πόνους στην κοιλιά και έντονο μετεωρισμό. Σε αυτές τις περιπτώσεις ενημερώνεται ο θεράπων ιατρός και ίσως κριθεί απαραίτητα και ή λήψη κάποιου φαρμακευτικού σκευάσματος.
Η αυξημένη κατανάλωση υγρών, και ειδικά νερού, είναι σημαντική για έναν υγιεινό τρόπο ζωής και συνιστάται να την αυξάνουμε.
Η σωματική άσκηση επίσης, αμβλύνει το πρόβλημα της δυσκοιλιότητας, γιατί διευκολύνει την κινητικότητα του εντέρου. Μέτριου βαθμού άσκηση (20-30 λεπτά ημερησίως) μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην πρόληψη και στην αντιμετώπιση της ήπιας δυσκοιλιότητας σε όλες τις ηλικίες.
Να επισκέπτεστε την τουαλέτα κάθε φορά που νιώθετε ανάγκη κένωσης, μην το αναβάλλετε. Μερικές φορές οι άνθρωποι κάνουν τόσα πολλά και βιάζονται τόσο πολύ που δεν δίνουν την απαραίτητη σημασία στις ανάγκες του σώματος τους. Ωστόσο η ανάγκη για κένωση δεν πρέπει να αναβάλλεται. Η καθυστέρηση της οδηγεί σε περισσότερη αφαίρεση υγρών από τα κόπρανα, καθώς στο παχύ έντερο απορροφάται νερό από τα κόπρανα. Όσο περισσότερο τα κόπρανα παραμένουν στο έντερο τόσο πιο πολύ αφυδατώνονται γεγονός που επιδεινώνει τη δυσκοιλιότητα.

Όταν η δυσκοιλιότητα επιμένει

Σε δύσκολες και χρόνιες περιπτώσεις δυσκοιλιότητας, όταν οι διατροφικές αλλαγές αργούν να φέρουν το επιθυμητό αποτέλεσμα, ο γιατρός συστήνει τη λήψη υπακτικών, τα οποία δρουν εντός 24ώρου.
Σταδιακά, όμως, η αλλαγή των διατροφικών συνηθειών απαλλάσσει από την ανάγκη χρήσης των υπακτικών. Εκτιμάται ότι το 20% όσων πάσχουν από δυσκοιλιότητα στην εγκυμοσύνη παίρνουν υπακτικά. Πρέπει να τονιστεί, όμως, ότι τα υπακτικά χορηγούνται μετά από ιατρικό έλεγχο, ώστε να έχει αποκλειστεί το ενδεχόμενο η δυσκοιλιότητα να οφείλεται σε κάποιο σοβαρότερο πρόβλημα υγείας. Τα υπακτικά θεωρούνται ασφαλή φάρμακα, παρότι επικρατεί ο ευρέως διαδεδομένος μύθος ότι προκαλούν βλάβη ή εθισμό. Οι ειδικοί εξηγούν ότι ο φόβος αυτός είναι αβάσιμος και ότι τα υπακτικά δεν προκαλούν εθισμό ή ατονία του εντέρου. Τα υπακτικά διατίθενται σε χάπια, σιρόπια και υπόθετα. Ανάλογα με τον τρόπο που «ενεργοποιούν» το έντερο, διακρίνονται σε διαφορετικές κατηγορίες (διεγερτικά του εντέρου, ωσμωτικώς δρώντα, υπακτικά με συμπυκνωμένες ίνες, μεικτής δράσης).
Η επιλογή του κατάλληλου υπακτικού, καθώς και η διάρκεια λήψης του γίνονται από το γιατρό και εξαρτώνται από την έγκυο (π.χ. αν είναι δραστήρια, αν είναι κλινήρης) και από τη βαρύτητα του προβλήματός της.
Η συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη φυτικών ινών για τους ενηλίκους είναι 20-35 γρ. Συγκριτικά αναφέρουμε ότι η δυτικού τύπου διατροφή συνήθως δεν ξεπερνά τα 10 γρ. ινών την ημέρα. Ωστόσο, αξίζει να σημειωθεί ότι μια απότομη αύξηση της κατανάλωσης ινών μπορεί να προκαλέσει γαστρεντερικές ενοχλήσεις, γι’ αυτό και η ένταξη των ινών στη διατροφή σας πρέπει να γίνεται σταδιακά με την παράλληλη αύξηση της κατανάλωσης νερού.

∆ιατροφικά γιατροσόφια

Καταναλώστε 1 κουταλιά ελαιόλαδο πριν από τα γεύµατα.
Εντάξτε στο εβδοµαδιαίο σας διαιτολόγιο τις αγκινάρες, που είναι πλουσιότατες σε φυτικές ίνες. Εναλλακτικά, µπορείτε να ετοιµάσετε ένα ρόφηµα (ρίχνοντας 5-6 φύλλα αγκινάρας σε βραστό νερό για 10΄) και να πίνετε 3 φλιτζάνια την ηµέρα 20΄ πριν από τα γεύµατα.
Σε ένα φλιτζάνι χλιαρό νερό, ρίξτε 1 κουταλάκι µέλι και 3 σταγόνες λεµόνι.
Μουλιάστε αποβραδίς αποξηραµένα δαµάσκηνα ή σταφίδες ή άλλα ξηρά φρούτα και το πρωί πιείτε το ζωµό τους.
Ρίξτε στη σαλάτα σας 1 κουταλιά κολοκυθόσπορο, φύτρα, παπαρουνόσπορο ή λιναρόσπορο.

Αντιμετωπίστε τη δυσκοιλιότητα εναλλακτικά
Εάν έχετε έντονο πρόβλημα δυσκοιλιότητας, αλλά δεν θέλετε να πάρετε υπακτικά, μπορείτε, πάντοτε παράλληλα με την απαραίτητη αλλαγή των διατροφικών σας συνηθειών, να χρησιμοποιήσετε ορισμένους εναλλακτικούς τρόπους αντιμετώπισης, που σας προτείνουμε στη συνέχεια.

Ρόφημα με φύλλα σιναμικής:

Η σιναμική ή σένα θεωρείται το πλέον αποτελεσματικό βότανο για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας. Δρα γρήγορα και δεν ερεθίζει το έντερο. Για την ετοιμασία του ροφήματος, ρίχνετε ένα κουταλάκι φύλλα σένας σε ένα φλιτζάνι με βρασμένο νερό και το αφήνετε για 2΄. Εναλλακτικά, μπορείτε να μουλιάσετε τα φύλλα σε ένα ποτήρι νερό από το προηγούμενο βράδυ και το πρωί να πιείτε το ζωμό τους. Πίνετε έως ένα ποτήρι την ημέρα. Μετά τον ένα μήνα λήψης, συνιστάται διάλειμμα μίας εβδομάδας.

Αφέψημα βασιλικού:

Ο βασιλικός συμβάλλει στην καλύτερη μικροκυκλοφορία του παχέος εντέρου και στην καταπολέμηση της δυσκοιλιότητας. Για το αφέψημα, ρίχνετε σε βρασμένο νερό ένα κουταλάκι φύλλα βασιλικού και τα αφήνετε για 5-7΄. Μπορείτε να πίνετε καθημερινά ένα φλιτζάνι. Μετά τον ένα μήνα λήψης, συνιστάται διάλειμμα μίας εβδομάδας.

Χυμός αλόης:

Η αλόη είναι ένα βότανο που τονώνει τον οργανισμό και «καθαρίζει» τον βλεννογόνο του πεπτικού συστήματος. Μπορείτε να πιείτε είτε ένα αφέψημα αλόης (σε βρασμένο νερό ρίχνετε ένα κουταλάκι φύλλα αλόης και το αφήνετε για 2΄) είτε τον έτοιμο χυμό αλόης (1-2 καπάκια το πρωί, ένα το μεσημέρι και ένα το βράδυ) μόνο του ή αραιωμένο σε ένα ποτήρι χυμό κεράσι ή πορτοκάλι.

Κάντε μαλάξεις με αιθέρια έλαια:

Οι μαλάξεις με αιθέρια έλαια στην περιοχή της κοιλιάς 1-2 φορές την ημέρα (δεξιόστροφα) συμβάλλουν στην ανακούφιση από τη δυσκοιλιότητα. Σε μια κουταλιά έλαιο βάσης (αμυγδαλέλαιο ή και ελαιόλαδο), ρίξτε 3 σταγόνες αιθέριο έλαιο μαντζουράνας ή δεντρολίβανου. Εκτός από την κοιλιά, κάντε μαλάξεις χαμηλά στη μέση σας, δεξιά και αριστερά της σπονδυλικής στήλης (στο ύψος της κοιλιάς) και στους γλουτούς.

Πιέστε τα κατάλληλα σημεία:

Πιέζοντας ορισμένα αντανακλαστικά σημεία του σώματος, «ενεργοποιείται» το πεπτικό σύστημα, σύμφωνα με τη ρεφλεξολογία.
Κάντε, λοιπόν, κυκλικές διεισδυτικές κινήσεις με τους αντίχειρές σας στην καμάρα των πελμάτων σας (2΄ σε κάθε πέλμα). Επίσης, πιέστε κατά μήκος του εσωτερικού μέρους της γάμπας, από το γόνατο προς τον αστράγαλο (2΄ σε κάθε γάμπα).