Ναυτία εγκυμοσύνης
Η ναυτία της εγκυμοσύνης οφείλεται σε ένα συνδυασμό παραγόντων που συνδέονται με τις αλλαγές στο σώμα της γυναίκας την περίοδο αυτή. Ορισμένοι από αυτούς είναι:
- Τα αυξημένα επίπεδα της ορμόνης χοριακής γοναδοτροπίνης. Έχει παρατηρηθεί ότι το αίσθημα της ναυτίας κορυφώνεται παράλληλα με την άνοδο του επιπέδου της ορμόνης αυτής. Επιπλέον, όταν τα επίπεδα της χοριακής γοναδοτροπίνης είναι ιδιαίτερα αυξημένα, όπως στις περιπτώσεις πολύδυμης κύησης, το αίσθημα ναυτίας είναι εντονότερο.
- Τα αυξημένα επίπεδα οιστογόνων.
- Η ενισχυμένη αίσθηση της όσφρησης και η ευαισθησία στις μυρωδιές. Ορισμένες μυρωδιές προκαλούν άμεσα τάση για εμετό σε πολλές εγκύους.
- Η ευαισθησία του γαστρεντερικού συστήματος κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης.
- Σύμφωνα με ορισμένους ερευνητές, κάποιες γυναίκες έχουν ψυχολογική προδιάθεση να αναπτύξουν ναυτία της εγκυμοσύνης, αντιδρώντας στο στρες που τους προκαλεί η εγκυμοσύνη.
- Να καταναλώνετε μικρά και συχνά γεύματα, ώστε να μη μένετε ποτέ με άδειο στομάχι. Σύμφωνα με έρευνες, οι τροφές πλούσιες σε πρωτεΐνες βοηθούν στην ανακούφιση των συμπτωμάτων.
- Να έχετε δίπλα στο κρεβάτι σας ένα μικρό σνακ, όπως φρυγανιές ή κράκερ. Πριν σηκωθείτε το πρωί, φάτε μερικά και μείνετε στο κρεβάτι για 20-30 λεπτά. Τα σνακ μπορούν να σας βοηθήσουν και αν αισθανθείτε ναυτία κατά τη διάρκεια της νύχτας.
- Μη σηκώνεστε απότομα το πρωί. Καθίστε πρώτα για λίγα λεπτά και μετά σηκωθείτε με χαλαρές κινήσεις.
- Να αποφεύγετε τροφές και μυρωδιές που σας προκαλούν ναυτία. Να προτιμάτε να καταναλώνετε τα φαγητά κρύα ή σε θερμοκρασία δωματίου, για να έχουν λιγότερο έντονη μυρωδιά.
- Να αποφεύγετε τα λιπαρά φαγητά που χωνεύονται δυσκολότερα. Επίσης να αποφεύγετε τα πικάντικα, τα όξινα και τα τηγανητά, που μπορεί να ερεθίσουν το στομάχι σας.
- Να καταναλώνετε υγρά μεταξύ των γευμάτων. Να πίνετε νερό σε τακτά χρονικά διαστήματα και σε μικρές ποσότητες.
- Μην κουράζεστε πολύ, γιατί μπορεί να επιδεινωθεί η ναυτία. Προσπαθήστε να κοιμάστε λίγο το μεσημέρι και να κάνετε πράγματα που σας χαλαρώνουν.
- Πολλές γυναίκες έχουν ανακουφιστεί από τη ναυτία παίρνοντας συμπληρώματα διατροφής με τζίντζερ, ή πίνοντας αφέψημα με φρέσκο τζίντζερ.
Έμετος και υπερέμεση εγκυμοσύνης
Οι έμετοι της εγκυμοσύνης αρχίζουν την 4η έως 6η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, είναι βαρύτεροι από την 8η έως την 12η εβδομάδα και συνήθως υποχωρούν με την συμπλήρωση της 20ης εβδομάδας.
υπερέμεση εγκυμοσύνης, είναι πολλοί και συχνοί έμετοι, επιπλέκεται συχνά με αφυδάτωση, κετοναιμία, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, μεταβολική αλκάλωση και απώλεια βάρους 5-10% του βάρους προ της εγκυμοσύνης. Η υπερέμεση εμφανίζεται στο 2% των εγκύων και συνήθως απαιτεί συχνές νοσηλείες.
Παράγοντες κινδύνου υπερεμεσης:
Διάγνωση
Γίνεται κλινικά με την αναζήτηση σημείων αφυδάτωσης.
Εργαστηριακά ανευρίσκεται αύξηση του αιματοκρίτη και της ουρίας, υπό Na, υπό Κ, μεταβολική αλκάλωση. Ήπια αύξηση των τρανσαμινασών και της χολερυθρίνης παρατηρείται σε μερικές εγκύους.
Διαφοροδιάγνωση:
Θεραπεία
Πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η διόρθωση της αφυδάτωσης και των ηλεκτρολυτικών διαταραχών (i.v ringers lactate, dextrose 5%, φυσιολογικός ορός). Η ασθενής δεν πρέπει να τρέφεται από το στόμα μέχρι την διόρθωση της αφυδάτωσης και των ηλεκτρολυτικών διαταραχών. Πολλά αντιεμετικά μπορούν ασφαλώς να χορηγηθούν κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το Phenergan (προμεθαζίνη), Primperan (μετοκλοπραμίδη), η Dramamine και το Vomex στις κανονικές δόσεις έχουν χορηγηθεί σε εγκύους με υπερεμεση χωρίς παρενέργειες για την γυναίκα και το έμβρυο. Το ενδοφλέβιο Ondasetron αποδείχθηκε μη αποτελεσματικό. Αντίθετα η μεθυλπρεδνιζολόνη (Medrol) αποδείχθηκε πιο αποτελεσματική από την προμεθαζίνη. Οι ασθενείς θα πρέπει να τρωνε συχνά και μικρά γεύματα, να αποφεύγουν τις «δυνατές» οσμές, τα λιπαρά γεύματα, τα γλυκά ποτά. Επίσης να καθησυχάζονται για την πορεία της εγκυμοσύνης. Μικρότερη επίπτωση αυτόματης αποβολής και περινεογνικής θνησιμότητας έχει αναφερθεί σε εγκύους με εμέτους. Αλλά και υψηλότερο ποσοστό χαμηλού βάρους νεογέννητου από μητέρες με υπερεμεση.
Η υπερεμεση εγκυμοσύνης, πολύ σπάνια περιπλέκεται με άλλα νοσήματα όπως εγκεφαλοπάθεια Wernicke, σύνδρομο Malory Weiss, πνευμονία από εισρόφηση.
υπερέμεση εγκυμοσύνης, είναι πολλοί και συχνοί έμετοι, επιπλέκεται συχνά με αφυδάτωση, κετοναιμία, ηλεκτρολυτικές διαταραχές, μεταβολική αλκάλωση και απώλεια βάρους 5-10% του βάρους προ της εγκυμοσύνης. Η υπερέμεση εμφανίζεται στο 2% των εγκύων και συνήθως απαιτεί συχνές νοσηλείες.
Παράγοντες κινδύνου υπερεμεσης:
- ιστορικό αποβολής,
- ιστορικό υπερεμεσης,
- η πολλαπλή κύηση.
- υψηλά επίπεδα της b-hCG,
- παροδική θυρεοτοξίκωση,
- έλλειψη Β6 βιταμίνης,
- γαστρίτιδα από Η.pylori,
- ψυχολογικούς παράγοντες όπως ανωριμότητα, φαρμακευτική εξάρτηση, κατάθλιψη και υστερία.
Διάγνωση
Γίνεται κλινικά με την αναζήτηση σημείων αφυδάτωσης.
Εργαστηριακά ανευρίσκεται αύξηση του αιματοκρίτη και της ουρίας, υπό Na, υπό Κ, μεταβολική αλκάλωση. Ήπια αύξηση των τρανσαμινασών και της χολερυθρίνης παρατηρείται σε μερικές εγκύους.
Διαφοροδιάγνωση:
- υδατυδώδη μύλη κύηση,
- εκλαμψία,
- αποκόλληση πλακούντα,
- σκωληκοειδίτιδα,
- χολολιθίαση,
- παγκρεατίτιδα,
- ηπατίτιδα,
- θυρεοτοξίκωση,
- εντερική απόφραξη,
- πεπτικό έλκος,
- διαβητική κετοξέωση,
- αυξημένη ενδοκράνια πίεση,
- πυελονεφρίτιδα,
- παρενέργειες φαρμάκων.
Θεραπεία
Πρώτη προτεραιότητα αποτελεί η διόρθωση της αφυδάτωσης και των ηλεκτρολυτικών διαταραχών (i.v ringers lactate, dextrose 5%, φυσιολογικός ορός). Η ασθενής δεν πρέπει να τρέφεται από το στόμα μέχρι την διόρθωση της αφυδάτωσης και των ηλεκτρολυτικών διαταραχών. Πολλά αντιεμετικά μπορούν ασφαλώς να χορηγηθούν κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης. Το Phenergan (προμεθαζίνη), Primperan (μετοκλοπραμίδη), η Dramamine και το Vomex στις κανονικές δόσεις έχουν χορηγηθεί σε εγκύους με υπερεμεση χωρίς παρενέργειες για την γυναίκα και το έμβρυο. Το ενδοφλέβιο Ondasetron αποδείχθηκε μη αποτελεσματικό. Αντίθετα η μεθυλπρεδνιζολόνη (Medrol) αποδείχθηκε πιο αποτελεσματική από την προμεθαζίνη. Οι ασθενείς θα πρέπει να τρωνε συχνά και μικρά γεύματα, να αποφεύγουν τις «δυνατές» οσμές, τα λιπαρά γεύματα, τα γλυκά ποτά. Επίσης να καθησυχάζονται για την πορεία της εγκυμοσύνης. Μικρότερη επίπτωση αυτόματης αποβολής και περινεογνικής θνησιμότητας έχει αναφερθεί σε εγκύους με εμέτους. Αλλά και υψηλότερο ποσοστό χαμηλού βάρους νεογέννητου από μητέρες με υπερεμεση.
Η υπερεμεση εγκυμοσύνης, πολύ σπάνια περιπλέκεται με άλλα νοσήματα όπως εγκεφαλοπάθεια Wernicke, σύνδρομο Malory Weiss, πνευμονία από εισρόφηση.
